Thursday, December 30, 2010

Limang Tulang Alay Ko Kay Rizal



1. Heksagram 13, Para Sa Aking Ka-Tulaan

Nakipaghuntahan ka sa iyong kapwa
sa sala ng iyong tahanan, at wala
akong nakikitang kamalian. Tunay na
itong pakikisalamuha mo ay hindi
dahil sa isang biglang pagkapukaw mo

sa mga nakamamanghang sarap ng
pakikipag-kapitbahay. Oo, maaaring
ang papel mo rito ay hindi sinasadya,
ngunit ang aking masasabi, kumare,
manatili tayo rito at tuloy-tuloy na

makipagtalakayan, dahil sa kung sa
kapwa intelehensiya lang mananatili,
tayo ay magsisisi dahil bilang ang
kasama. Ito ang panahong kailangan
ang pagkakapitbisig nating mahaba at

malawak, hindi ba? Sabi mo pa nga, di
tayo snobs, ‘pare, hindi makitid sa
pananaw ng nakararami. Subalit, itago
muna natin ang mga patalim, at
magmasid muna sa tore ng ating mga

nalalaman; tunay na hindi pa nga
napapanahon itong ating pagbunyi ng
mga esoteriko, at heto at kahahakbang
lang patungo sa gitna ng lipunan, sa
kalipunan ng di naman makasariling

mamamayan. Ang ating pinunla sa
harding ito, tanging tiwala na di tayo
sasaksakin sa likod, hindi hahamakin
sa pagyakap natin sa mga bagay-bagay
na di natin noon lubos na maunawaan.


2. Heksagram 29, Para Sa Aking Kapwa

The floodwaters of the English river will
       soon break the levees
of the Tagalog purists, my friend; do you
think we should do something to weaken it?
Pero teka lang, kaibigans, this burgeoning
Englog is by itself an Order unto itself,
needing no Orderlies to whitewash its ways,
tama ba? Why even bother to keep Tagalog
pure, putsa, to satisfy some nationalist
illusions, when we ourselves belong to them
Englog malls where the price of the same
organic bread is hiked to suit protectionist
pretensions? Calling Anthony Bourdain & all
those peasant-food sympathies of his at nang
mapakain nating lahat ng mga ka-mall nila
sa kamayang totoo, Creole cuisine-like talk
for all this creolization of language from all
the classes.
                       I say, ‘pare,
huwag na nating problemahin ang mga problema
nila. Take comfort in the fact that Tagalog’s
waning purism has no less of a frustrated Order
than the ongoing mess inside English’s own.


3. Heksagram 27, Para Sa Kapwa Ko Wage Slaves

First of all, huwag kang maiinggit sa mga may
     kari-kariton na yaman.
Pangalawa, may simpleng yaman kang makakamit
     sa araw-araw.
Pangatlo, may mga gawain ka pang lingid na sa
     ‘yong bulag na paghahangad ng yaman.
Pang-apat, heto’t ika’y pinagpalang nagnanais
     at may mithiin pang yaman!
Now, having said all that, walang kamalian. . . .

Lalo’t tanaw mo ang iyong pagkainggit, tanging
     diskuntentong pagkapagod, mga
mali sa buhay, at ang walang humpay na
     pananaginip ng buo mong tulog na
pagkatao na maya-maya lang ay . . . magigising?


4. Heksagram 12, Para Sa Manlalakbay at Mambabasa

Sa ating multicultural world, . . .
ang wikang hinati-hati ng mga
watchmen sa ating boundaries, ng
kasamang prejudices at comedies.
Matuwid man ang gawin mo,
makasisiguro kang mayroong
magmamasama sa lahat ng utopia

ng iyong grupo. Reader, manatili
ka sa walang saysay na tulay at
matatanaw mo ang kapayapaan ng
Pragmatismo. Kailan ba kailangan
ang mga bagay na kinailangan,
ang mga bakod at bakuran na di
madadalaw sa paglalakbay ng

iyong katawan o pang-unawa?


5. Heksagram 6o, Para Sa Mga Tulad Kong Mahilig Manggaya

Teka nga muna, teka.
Teka, teka, teka. Teka lang,
teka! Ano ba talaga
ang balak mong makita?

Tulad mo, ako’y sarap na sarap
sa panggagaya, pagpalakpak
sa banyaga man o Bisaya,
sa galing ng itinuring.

Subalit di ba mas sapak ang
ipasak mo ang lahat . . . sa
pagkatao mong wasak, upang
makita mong iyo na lahat?

Pumalakpak ka at gumaya.
Gamitin ang magagamit at
ang di swak ay iwaglit.
Manggagaya? Teka lang, teka.

Friday, December 24, 2010

2 Tula


1. Tula ng Misantropo

Anong “tula, tula, mahal kong Tula!” ang
pinagsasasabi mo? Di ba’t doon ka rin pupunta,
sa dambana ng kumikinang na simbahan,
mabangong restoran, matamis na urban park,
maluwag na karaoke booth, mahalay na
furniture shop, marupok na Cinema, taimtim na
department store, matuwid na zoo, magalang na
city hall, matalinong art gallery, bobong roller
rink, matunog na duckpin bowling alley, bulag
na alcohol-free bar, mala-langit na resort, mala-
impiyernong Jacuzzi, walang-panghihinayang
na rides at arcade games, inspiring na gadget
shops, perspiring na pizzerias, pare-parehong cd
music, patay-sinding Christmas trees, atbp.,
isang linggo bago tayo maghiwalay sa Pasko?

Hindi sa terrazzo walk of fame ng sarili mong
barung-barong ka maglalakwatsa, ikaw at ng
iyong thirteenth-month pay, . . . di ba? Sigurado
ako, doon sa coffee house mo dadalhin ang
iyong mga libro ng tula, at doon babasahin ang
mga linyang sumasayaw lang sa harap ng
magagandang taong may mga tula rin sa labi na,
kung susuriin, wala sila rito, ang tanging mga
narito ay mga mamamayang may mga holiday
hot tsismis lang naman tungkol sa kanilang mga
minahal sa nagdaang taon, na, tamang-tama,
iyan ang s’yang napaksiw nang paksa ng tula
kong ito na naghihintay sa ‘yong opinyon dito
sa pinag-ipunan kong cold front ng iyong
paboritong terrazzo floor, dito sa malungkot
mong favorite Starbucks store. Teka, bakit pa ba
magkikita? Mga pangngalan ang iyong
bukambibig, mga pang-uri nasa aking mata.


2. Ang Vlogger at ang Kaniyang Ninong

Pasko, Pasko, Pasko. Pasko na namang muli at muli
kitang nakitang naglalaba ng costume mong Sta. Claus
para sa santong Biyernes ng gabi, noong 2009 Dis.
Muli na naman kitang naamoy, na para bang kasama
ka sa mga baboy at manok ng iyong adobada, ng iyong
menudo, ng ‘yong arroz caldo, at ng iyong piniritong
polvoron “for the poor,” sabi mo. Sino ba ako? Ako
po ito, Ninong, mano po, Ninong, kumusta po kayo?
Kumusta po ang cancer ninyo, balita ko may sampung

taon pa kayo bago mapanalunan niyo at last iyang lotto
sa Langit na balita ko, ayon kay Monsignor B. Nucboc,
ay nakalaan sa ‘yo at sa mga tulad mong pinagpalang
Santa Claus ng munisipyo. Puwede po bang makisakay,
Ninong, at nang ma-video ko ang tour niyo sa Putikan
Street ng mga squatter ng barangay at ang paghahanap
niyo ng ninakaw na kampana ng kapilya? Puwede? Ang
totoo niyan, Ninong, kaming mga nabubuhay na patay,
isang taon naming hinintay itong pagsapit ng Pasko,

di tulad mo, sampung taon pa bago matulad ka namin.
“Haha,” sabi mo, “sa’n mo ba nanakaw iyang camcorder
mo? Aminin.” Sa iyo po ito, bigay niyo! Kaya pangako
ko sa ‘yo, mula ngayo’y irereport ko ang kadakilaan
ninyo, despite sa sikat nang katamaran ko. Tugon niyo,
“‘di tamad ang mahihirap na tulad mo, hijo, namulat
lang na walang kapital, di tulad ko, may namanang
talento at titulo, at tipikal na pulitiko!” Akala ko po ay
negosyante kayo. “Amen. Sponsored ng meyor dito.”

Nang siya’y mamatay, ako ang naging bagong Ninong
ng baryo, bagong mabait na Ninong ng lahat ng tao rito.

Wednesday, December 15, 2010

Para Sa Atin na Mga Walang “Dignidad,” Nasaan Ang Dakilang Espiritu Sa Likod Ng Mahiwagang Teknikalidad? (And Trust We Must In Which God?)



1. Sigawan Sa Gabing Madidilim Sa Mga Darating na Rehimeng Mahalay

Tulad mo, siya’y minsa’y nawawalay sa mga anak.
Sino’ng makapagsasabing di sila mapapariwara’t
Mababarkada sa mga binata at dalagang bulakbol,
Puro basketbol ang alam, mahal na shabu, shabu-
Shabu matapos mag-inuman? Sino? At sino silang

Makapagsasabi na malayo ang aksidente, disasters
Our era—of drugged emotions, machismo—does
Permit? At pagdating sa pa-Inglesang magaling, sa
Imbestigasyon ng pulis at ng mga abugado, katulad
Mo, ano ang magiging laban ng kawalan kumpara sa

Impluwensiya ng gumugulong na inipong pera para
Sa lahat ng hahawak, susunog, maglalakad, magma-
Magic, mag-lologic, mag-iinterview, mag-rereview?
Tragic magic! Ipapasa-Diyos na lang iyang nahalay
At namatay mo? Mga Diyos-Diyosan dito, kaninong

Diyos ba siya tatakbo? Sa Jews’? Saan? SA-AAN?!!


2. Martsa ng Bagong Umaga Sa Likod ng Lumang Korteng Matakaw

Sa sarap ng agahan ninyo di niyo ako napapansin.
Meron sana akong sasabihin, pero alam ko rin na

Wala ritong tatanggap dahil ito’y pisong salita
Lamang. So, okey, di ko ipagpipilitan, ako ay

Pipilipit na lang muna, dahil alam ko namang sa di
Maiiwasang pagliko ng sinag ng araw may dadakpin,

May iipitin, may lulutuin itong bagong Sunny Side Up.