X → Y

Eczematous existences excite

none, much less the egregiously

glamorous in thought & spirit,

the excrement to our ideology

now extremely laughing at the

ideas of extremal epimorphism.

May dudulog at mangangako

ng karangyaan mula sa galit,

pagkainggit, pait ng salita,

piitan ng kaluluwa. Ideya ito

ng araw-araw na pangangati sa

lansangang may patay na buhay.

Iilang Tao (o, Plutokrasya)

At tayo’y dumating, dala ang paniniwala sa malaya

at bukas na lipunan sa ating bayan. Samakatuwid,

yanig nung sabihin sa ating ang kataastaasang diwa

sa lupain natin ay ang pagsunod sa mga batas, hindi

ang diwa ng boses na kumukuwestyon sa kakulangan

o kabaliwan ng iilang batas. Kaya tayo’y nanatili,

na may hikbi sa dibdib na kabado sa armadong may

kautusang panatiliin ang kataastaasang katwiran

ng nangangatwirang mga batas, kahit pa nangangatal

na ang gutom-sa-hustisyang lipunang sabi niyo’y

para sa kanila ang batas. Kaya tayo’y nagpupumilit

sa paniniwalang ang pagsuway sa iilang maliliit

na batas ay ang tanging daan tungo sa paghubog ng

bagong malalaking hakbang, tungo sa kataastaasang

diwa ng tao, mula sa tao, at, oo, para sa tanang tao.

Dalawang Tula

1. Himig ng Commuters sa Umagang Lunes

—bilang lyric-song tribute ko sa dating naririnig sa mga jeepney na mga awitin ng
        Juan de la Cruz Band tuwing umaga

Halina, mga ‘pare ko’t ‘mare, sa rush hour ng

bagong umaga’t simulan na ang Lunes ng rice

and fish ‘n’ chicken hunting week nating ito!

Bagamat lumang gawi, na di mapawi-pawi ng

madulas na lotto, at kahit hindi madali at sa

katunaya’y sing-hirap ng mahirap na kirot sa

marrow ng inyong mga buto, sasabihin ko pa

ring halina today, halina for tomorrow, sa

siglong wala pa tayong magagawa kundi ang

sumabak nang sumabak sa balong malalim na

‘to—sa rush hour ng nag-oopisina, ng paring

wala nang misa, ng magbobote’t magbabakal,

ng pulis, ng kriminal, ng Presidente, ng mga

walang pulitika’t lubog lang sa kanilang arte,

ng madaldal na contrarianist, ng nagtatagong

communist, ng stockbroker, ng economist, ng

chemist, ng mga nars na nag-night shift, ng

duktor na magkiklinik, ng naghihintay na

promotor, ng pagod nang janitor, ng naghahanap

ng mapapangasawa, ng naghahabol ng kerida,

ng tao, ng hayop, ng insekto sa mga bus, ng mga

dyaryong di naubos, ng taho at puto, ng kapeng

di barako . . . Lakad na, iwan na natin ang

barangay sa kanyang mga housewives at house-

husbands, mga palengkera’t tsismoso, mga

drayber ng traysikel at mga tulog pang basag-

ulero, mga ngumunguya pa ng pan de sal, mga

walang almusal, mga retirado, mga pensyonado,

mga naghihintay ng pagbukas ng bangkong me

padala ng kapamilyang OFW, at mga walang

trabaho, at mga nag-iinuman nang nawalan ng

trabaho. Lunes, Lunes! Tapos na ang Linggo ng

mga kristo, ng ating Kristo. Bilis, bilis! Mahuhuli

ka sa bundy clock ng late magpasahod mong amo.

Give us this day our daily bread, O Lords, O

Plutocrats. Give us this day our inheritance, O

Luck, O capital lottery pot! Nawa’y ang economic

planning na pinag-uusapan sa radyo ay gisingin

tayo pagdating ng carpool ng commune sa istasyon

ng inutang na Manila Metro. O, halina, mga ‘pare’t

‘mare ko, dito tayo magkombo, sa rush hour ng

milyong gumagapang sa bagong umagang ‘to

patungo sa gubat ng business districts kung saan

naroon ang hunting ground ng daily rice ‘n’ fish ‘n’

chicken ng working class mula probinsiya at mga

projects na tulad natin. Ito ang ating balong malalim.

Araw-araw, beep beep beep beep, hanggang Biyernes,

ito ang himig nating aawitin. Limang araw nating aawitin.

2. Linggo

Ito ang sermon ko sa pulpitong bato sa Lunes na totoo,

labas ng “cosmic entertainment” ng Katolikong Linggo,

says Frank O’Hara, at sisimulan ko ang lahat nang ganito:

Ang buhay, ayon kay Longfellow, ay pinapanday ng

arkitektong nakatago sa kaluluwa mo. Gisingin mo ito, at

idisenyo ang panaginip mong bahay-kanlungan ng sarili

mong pagkakuntento. Maaaring ito’y sinlaki ng Gobyerno,

o sing-lawak ng kaalaman mo sa mga mikrobyo, walang

bahay ng buhay ang hamak at dapat hamakin maliban

sa bahay ng nabuhay sa krimen. . . . Ikaw, naaalala mo ba

ang iyong mga panaginip, little or big fellow, bago ka

nilamon ng kolehiyo at trabaho tungo lamang sa life of

contentment . . . sa buwanang suweldo, insurance, new

acquisitions, bagong titulo? Ito ang sermon ko sa bato.

So, kumusta, arkitekto? Nasiyahan ka ba sa bahay mo?

O masaya ka na ba sa magarbong inihanda mo nang

mosoleyo at nitso para sa pagkamatay mo at sa plano

mong orkestra na tutugtog sa lamay mo? Di ba mas

mabuti pang pagtuunan mo ng pansin ang buhay mo

kaysa sa mosoleyo ng kayamanan? . . . Ano ba naman

ang magmunimuni ka muna sa iyong engineering bago

kumilos nang kumilos, magdrowing nang magdrowing?

. . . Ito ang sermon ko sa pulpitong bato sa Lunes mo, di

‘to mula sa mala-palasyong Linggo, pinatayo ng Obispo.

Poem In January

Nag-iwan na naman ng Post-It ang kaluluwa ni

Frank O’Hara sa monitor ng PC ko, God rest his

soul, kaya kinaya ko sa aking kalasingan ang

magbasa ng sangkaterbang dyaryo, sansakong

libro tungkol sa kasalukuyan, kung totoo nga ang

kasalukuyan at hindi panaginip lang, o kung

panaginip man ay panaginip ni Magritte sa Enero

1936 na isyu ng New York Times (di bangungot

ng Marso 1912) na sabi’y “SHOW LISTS

WORKS OF SURREALIST ART; Paintings of

Rene Magritte Are Seen for First Time Here at

Julien Levy Gallery. OBJECTS IN ODD

RELATIONS Canvases Arid With Respect to

Esthetic Content -- Shock of Metaphor Is Seen.”

Sinagot ko si Frank O’Hara sa blog ko, sabi ko,

“Mr. O’Hara, sir, kung iyo pong mamarapatin,

nararapat ba talagang patayin ang Kasaysayan

at Literatura para sa karangalan ng indibidwal?”

Hinatak bigla ng hanging di ko maunawaan

itong kanang-kamay kong magaan, at banat

hanggang sa buto ang balat ng mga daliri ko,

mga daliring nagpumilit na magsaboy ng punla

ng mga sagot: “Eto ang sagot ko sa ‘yo, on

behalf of Frank who is presently shaving the

armpits of the Devil in Heaven, hahahahahaha.”

“Who are you? Magpakilala ka.” Huminto ang

lahat. Nag-brownout, kumulog, at dahan-dahang

pumatak ang ulan at tumugtog ang Piano

Concerto in G ni Maurice Ravel, si Marguerite

Long sa piano, sa ibabaw ng Enerong speech ni

Adolf Hitler sa Industry Club na tungkol (di sa

Enerong pagkamatay ni Alois kundi) sa parating

na Enerong Chancellorship niya tungo sa

inaasahang parating na Enerong Wannsee

conference para sa Final Solution. Kinabukasan,

nag-iwan na uli ng Post-It si Ginoong O’Hara.

“Haha,” sabi, “haranahin mo ang tenses, wasakin

ang tonsils ng mala-Hitler na pagpupunyagi.

Huwag mo lang akong isali riyan sa kalokohan

mo.” “Subalit, sir,” blog ko, “ang present tense

ay Tula, at ikaw ang nag-ukit nito sa epitaph ng

nitso mo hindi lang last All Souls’ Day, di ba?”

Hinangin ang Post-It, at palipad na pumalit ang

pahina ng classified ads na galit sa headlines at

natutuwa sa pribadong mga pangangailangan.

Hinawi ko ito at wumagayway ang screensaver:

waling-waling na walang kulay, nakatigil na mga

larawan ng limot nang monitors ng Kasaysayan.