Limang Tulang Alay Ko Kay Rizal

1. Heksagram 13, Para Sa Aking Ka-Tulaan

Nakipaghuntahan ka sa iyong kapwa

sa sala ng iyong tahanan, at wala

akong nakikitang kamalian. Tunay na

itong pakikisalamuha mo ay hindi

dahil sa isang biglang pagkapukaw mo

sa mga nakamamanghang sarap ng

pakikipag-kapitbahay. Oo, maaaring

ang papel mo rito ay hindi sinasadya,

ngunit ang aking masasabi, kumare,

manatili tayo rito at tuloy-tuloy na

makipagtalakayan, dahil sa kung sa

kapwa intelehensiya lang mananatili,

tayo ay magsisisi dahil bilang ang

kasama. Ito ang panahong kailangan

ang pagkakapitbisig nating mahaba at

malawak, hindi ba? Sabi mo pa nga, di

tayo snobs, ‘pare, hindi makitid sa

pananaw ng nakararami. Subalit, itago

muna natin ang mga patalim, at

magmasid muna sa tore ng ating mga

nalalaman; tunay na hindi pa nga

napapanahon itong ating pagbunyi ng

mga esoteriko, at heto at kahahakbang

lang patungo sa gitna ng lipunan, sa

kalipunan ng di naman makasariling

mamamayan. Ang ating pinunla sa

harding ito, tanging tiwala na di tayo

sasaksakin sa likod, hindi hahamakin

sa pagyakap natin sa mga bagay-bagay

na di natin noon lubos na maunawaan.

2. Heksagram 29, Para Sa Aking Kapwa

The floodwaters of the English river will

       soon break the levees

of the Tagalog purists, my friend; do you

think we should do something to weaken it?

Pero teka lang, kaibigans, this burgeoning

Englog is by itself an Order unto itself,

needing no Orderlies to whitewash its ways,

tama ba? Why even bother to keep Tagalog

pure, putsa, to satisfy some nationalist

illusions, when we ourselves belong to them

Englog malls where the price of the same

organic bread is hiked to suit protectionist

pretensions? Calling Anthony Bourdain & all

those peasant-food sympathies of his at nang

mapakain nating lahat ng mga ka-mall nila

sa kamayang totoo, Creole cuisine-like talk

for all this creolization of language from all

the classes.

                       I say, ‘pare,

huwag na nating problemahin ang mga problema

nila. Take comfort in the fact that Tagalog’s

waning purism has no less of a frustrated Order

than the ongoing mess inside English’s own.

3. Heksagram 27, Para Sa Kapwa Ko Wage Slaves

First of all, huwag kang maiinggit sa mga may

     kari-kariton na yaman.

Pangalawa, may simpleng yaman kang makakamit

     sa araw-araw.

Pangatlo, may mga gawain ka pang lingid na sa

     ‘yong bulag na paghahangad ng yaman.

Pang-apat, heto’t ika’y pinagpalang nagnanais

     at may mithiin pang yaman!

Now, having said all that, walang kamalian. . . .

Lalo’t tanaw mo ang iyong pagkainggit, tanging

     diskuntentong pagkapagod, mga

mali sa buhay, at ang walang humpay na

     pananaginip ng buo mong tulog na

pagkatao na maya-maya lang ay . . . magigising?

4. Heksagram 12, Para Sa Manlalakbay at Mambabasa

Sa ating multicultural world, . . .

ang wikang hinati-hati ng mga

watchmen sa ating boundaries, ng

kasamang prejudices at comedies.

Matuwid man ang gawin mo,

makasisiguro kang mayroong

magmamasama sa lahat ng utopia

ng iyong grupo. Reader, manatili

ka sa walang saysay na tulay at

matatanaw mo ang kapayapaan ng

Pragmatismo. Kailan ba kailangan

ang mga bagay na kinailangan,

ang mga bakod at bakuran na di

madadalaw sa paglalakbay ng

iyong katawan o pang-unawa?

5. Heksagram 6o, Para Sa Mga Tulad Kong Mahilig Manggaya

Teka nga muna, teka.

Teka, teka, teka. Teka lang,

teka! Ano ba talaga

ang balak mong makita?

Tulad mo, ako’y sarap na sarap

sa panggagaya, pagpalakpak

sa banyaga man o Bisaya,

sa galing ng itinuring.

Subalit di ba mas sapak ang

ipasak mo ang lahat . . . sa

pagkatao mong wasak, upang

makita mong iyo na lahat?

Pumalakpak ka at gumaya.

Gamitin ang magagamit at

ang di swak ay iwaglit.

Manggagaya? Teka lang, teka.

2 Tula

1. Tula ng Misantropo

Anong “tula, tula, mahal kong Tula!” ang

pinagsasasabi mo? Di ba’t doon ka rin pupunta,

sa dambana ng kumikinang na simbahan,

mabangong restoran, matamis na urban park,

maluwag na karaoke booth, mahalay na

furniture shop, marupok na Cinema, taimtim na

department store, matuwid na zoo, magalang na

city hall, matalinong art gallery, bobong roller

rink, matunog na duckpin bowling alley, bulag

na alcohol-free bar, mala-langit na resort, mala-

impiyernong Jacuzzi, walang-panghihinayang

na rides at arcade games, inspiring na gadget

shops, perspiring na pizzerias, pare-parehong cd

music, patay-sinding Christmas trees, atbp.,

isang linggo bago tayo maghiwalay sa Pasko?

Hindi sa terrazzo walk of fame ng sarili mong

barung-barong ka maglalakwatsa, ikaw at ng

iyong thirteenth-month pay, . . . di ba? Sigurado

ako, doon sa coffee house mo dadalhin ang

iyong mga libro ng tula, at doon babasahin ang

mga linyang sumasayaw lang sa harap ng

magagandang taong may mga tula rin sa labi na,

kung susuriin, wala sila rito, ang tanging mga

narito ay mga mamamayang may mga holiday

hot tsismis lang naman tungkol sa kanilang mga

minahal sa nagdaang taon, na, tamang-tama,

iyan ang s’yang napaksiw nang paksa ng tula

kong ito na naghihintay sa ‘yong opinyon dito

sa pinag-ipunan kong cold front ng iyong

paboritong terrazzo floor, dito sa malungkot

mong favorite Starbucks store. Teka, bakit pa ba

magkikita? Mga pangngalan ang iyong

bukambibig, mga pang-uri nasa aking mata.

2. Ang Vlogger at ang Kaniyang Ninong

Pasko, Pasko, Pasko. Pasko na namang muli at muli

kitang nakitang naglalaba ng costume mong Sta. Claus

para sa santong Biyernes ng gabi, noong 2009 Dis.

Muli na naman kitang naamoy, na para bang kasama

ka sa mga baboy at manok ng iyong adobada, ng iyong

menudo, ng ‘yong arroz caldo, at ng iyong piniritong

polvoron “for the poor,” sabi mo. Sino ba ako? Ako

po ito, Ninong, mano po, Ninong, kumusta po kayo?

Kumusta po ang cancer ninyo, balita ko may sampung

taon pa kayo bago mapanalunan niyo at last iyang lotto

sa Langit na balita ko, ayon kay Monsignor B. Nucboc,

ay nakalaan sa ‘yo at sa mga tulad mong pinagpalang

Santa Claus ng munisipyo. Puwede po bang makisakay,

Ninong, at nang ma-video ko ang tour niyo sa Putikan

Street ng mga squatter ng barangay at ang paghahanap

niyo ng ninakaw na kampana ng kapilya? Puwede? Ang

totoo niyan, Ninong, kaming mga nabubuhay na patay,

isang taon naming hinintay itong pagsapit ng Pasko,

di tulad mo, sampung taon pa bago matulad ka namin.

“Haha,” sabi mo, “sa’n mo ba nanakaw iyang camcorder

mo? Aminin.” Sa iyo po ito, bigay niyo! Kaya pangako

ko sa ‘yo, mula ngayo’y irereport ko ang kadakilaan

ninyo, despite sa sikat nang katamaran ko. Tugon niyo,

“‘di tamad ang mahihirap na tulad mo, hijo, namulat

lang na walang kapital, di tulad ko, may namanang

talento at titulo, at tipikal na pulitiko!” Akala ko po ay

negosyante kayo. “Amen. Sponsored ng meyor dito.”

Nang siya’y mamatay, ako ang naging bagong Ninong

ng baryo, bagong mabait na Ninong ng lahat ng tao rito.

Para Sa Atin na Mga Walang “Dignidad,” Nasaan Ang Dakilang Espiritu Sa Likod Ng Mahiwagang Teknikalidad? (And Trust We Must In Which God?)

1. Sigawan Sa Gabing Madidilim Sa Mga Darating na Rehimeng Mahalay

Tulad mo, siya’y minsa’y nawawalay sa mga anak.

Sino’ng makapagsasabing di sila mapapariwara’t

Mababarkada sa mga binata at dalagang bulakbol,

Puro basketbol ang alam, mahal na shabu, shabu-

Shabu matapos mag-inuman? Sino? At sino silang

Makapagsasabi na malayo ang aksidente, disasters

Our era—of drugged emotions, machismo—does

Permit? At pagdating sa pa-Inglesang magaling, sa

Imbestigasyon ng pulis at ng mga abugado, katulad

Mo, ano ang magiging laban ng kawalan kumpara sa

Impluwensiya ng gumugulong na inipong pera para

Sa lahat ng hahawak, susunog, maglalakad, magma-

Magic, mag-lologic, mag-iinterview, mag-rereview?

Tragic magic! Ipapasa-Diyos na lang iyang nahalay

At namatay mo? Mga Diyos-Diyosan dito, kaninong

Diyos ba siya tatakbo? Sa Jews’? Saan? SA-AAN?!!

2. Martsa ng Bagong Umaga Sa Likod ng Lumang Korteng Matakaw

Sa sarap ng agahan ninyo di niyo ako napapansin.

Meron sana akong sasabihin, pero alam ko rin na

Wala ritong tatanggap dahil ito’y pisong salita

Lamang. So, okey, di ko ipagpipilitan, ako ay

Pipilipit na lang muna, dahil alam ko namang sa di

Maiiwasang pagliko ng sinag ng araw may dadakpin,

May iipitin, may lulutuin itong bagong Sunny Side Up.